Huis van werkvermogen
Wat is werkvermogen eigenlijk, en waarvoor zou je dit instrument kunnen inzetten? Dat legt consulent Sylvia Brugmans hier uit.
Wat is werkvermogen eigenlijk, en waarvoor zou je dit instrument kunnen inzetten? Dat legt consulent Sylvia Brugmans hier uit.
Het werkvermogen geeft aan in welke mate een werknemer zowel lichamelijk als geestelijk in staat is om zijn huidige werk uit te voeren. Het wordt bepaald door de balans tussen individuele kenmerken (gezondheid, competenties, waarden en houding) en werkvereisten. Als beide goed op elkaar zijn afgestemd dan spreken we van een goed werkvermogen. Grondlegger van dit model is de Finse professor Juhani Ilmarinen. Het werkvermogen en de factoren die er invloed op hebben werden door hem in het Huis van Werkvermogen samengevat. Het fungeert als een kapstok voor duurzame inzetbaarheid.
Het dak van het huis is het werkvermogen en steunt op 4 verdiepingen:
De 3e verdieping vertegenwoordigt de werkomstandigheden, de inhoud van het werk en de werkeisen, het management en het leiderschap. De werklast, de taakverdeling en de manier waarop het bedrijf geleid wordt bepalen mede het werkvermogen van de werknemers.
De 2e verdieping heeft te maken met de normen en waarden van de werknemer. De drijfveren van werknemer, zoals respect, waardering en rechtvaardigheid, maar ook de band met de organisatie.
De 1e verdieping staat symbool voor de competenties van de werknemer. Voor een goed werkvermogen moet deze beschikken over de juiste mix van kennis en vaardigheden.
De basis van het huis, of het fundament van een goed werkvermogen, is de gezondheid van de werknemer. Een goed werkvermogen steunt op een goede lichamelijke en psychische gezondheid.
Door het huis loopt een trap, want alle verdiepingen zijn onderling verbonden en beïnvloeden elkaar.
Het balkon symboliseert het contact met de omgeving. De directe omgeving en de activiteiten buiten het werk beïnvloeden dagelijks het werkvermogen. Positieve en negatieve ervaringen buiten het werk worden meegenomen naar het werk en omgekeerd. Een goede werk-privé balans is daarom ook noodzakelijk voor een goed werkvermogen.
Plezierig werk is werk dat geen overmatige stress oplevert, dat voldoende leerkansen biedt, dat motiverend is en dat een evenwichtige werk-privé balans mogelijk maakt. Deze vier elementen voor werkplezier beïnvloeden het werkvermogen.
Dit model kan een organisatie helpen om het thema werkvermogen en werkplezier bespreekbaar te maken. Ik gebruik het zelf regelmatig als metafoor in een ontwikkeladvies- of loopbaangesprek. Maar ook in een re-integratietraject kan het soms inzicht geven: ben je gezond, ben je competent, ben je gemotiveerd en word je gefaciliteerd.
Voor elke verdieping heb ik hiertoe een aantal vragen paraat en kun je zo de eventuele knelpunten herkennen. Voorbeeldvraag voor de 1e verdieping: “Waar krijg jij energie van in je werk? Waar kan jij je in uitleven in je werk? Zie je mogelijkheden om dit vaker/meer te doen?”
Je kunt het model ook gebruiken in een verzuimgesprek, of een functioneringsgesprek. Zelf heb ik ooit het huis persoonlijk uitgewerkt en me zo voorgesteld aan een nieuwe werkgever. Je kunt ook in teamverband het “werkvermogenspel: hoe sterk staat jouw huis” spelen om zo het onderwerp met elkaar bespreekbaar te maken. Dit is een eerste indruk die je hopelijk nieuwsgierig maakt naar meer.
- Sylvia Brugmans (consulent werk & mobiliteit)